วัดมหาธาตุวชิรมงคล หรือ วัดบางโทง เดิมชื่อวัดบางโทง ตั้งอยู่บ้านบางโทง หมู่ที่ ๓ ตำบลนาเหนือ อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ตั้งวัดมีเนื้อที่ ๘๔ ไร่ ๓ งาน ๔๘ ตารางวา ตามโฉนดเลขที่ ๑๐๓๕๖ และโฉนดเลขที่ ๑๕๐๖๓
อาณาเขตของวัดติดต่อที่ดินอื่น ดังนี้
- ทิศเหนือ จดที่ดินของ นายชุ่ม คงคุ้ม
- ทิศใต้ จดทางสาธารณะ
- ทิศตะวันออก จดลำห้วยบางโทง
- ทิศตะวันตก จดที่ดินนายสมยศ ท่าดี
พื้นที่ตั้งวัดเป็นพื้นที่ราบ สภาพแวดล้อมเป็นสวนยางพารา และสวนปาล์มน้ำมัน
วัดมหาธาตุวชิรมงคลสร้างเมื่อ ประมาณ พ.ศ. ๒๔๘๓ ในที่ดินบริจาค ของนายเปล้า ทองศิริ นายมั่น เพ่งกิจ และนายน่วม ดำพันธ์ โดยพระสมุห์เส้ง ญาณพโล ร่วมกันพุทธบริษัท ช่วยกันสร้างขึ้นมา และได้พัฒนาต่อเนื่องมาจนมีฐานะเป็นวัดที่มั่นคง และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๖ เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๓๐ เมตร ยาว ๗๐ เมตร ได้ทำพิธีผูกพัทธสีมา เมื่อวันที่ ๑๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ มีเจ้าอาวาสปกครองติดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน ๔ รูป
รูปที่ ๑ พระสมุห์เส้ง ญาณพโล ปกครองวัดตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๔๘๓ - ๒๕๑๗
รูปที ๒ พระครูประทีปคุณาธร ปกครองวัดตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๑๗-๒๕๓๙
รูปที่ ๓ พระอธิการศึก ตโมนุโท ปกครองวัดตั้งแต่ ปี พ.ศ.๒๕๓๙-๒๕๔๕
รูปที่ ๔ พระราชวชิรากร (พิศาล ปุรินฺทโก) ปกครองวัดตั้งแต่ ปี พ.ศ.๒๕๕๔ - ปัจจุบัน
วัดมหาธาตุวชิรมงคล ในปัจจุบัน มี พระภิกษุจำพรรษา จำนวน ๑๗ รูป สามเณร จำนวน ๓ รูป แม่ชี จำนวน ๑๕ คน
วัดมหาธาตุวชิรมงคลปูชนียวัตถุที่สำคัญ คือ
- พระบรมสารีริกธาตุที่ได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร
- พระพุทธรูปปางแสดงปฐมเทศนาขนาดหน้าตักกว้าง ๓ เมตร
- รูปเหมือนหลวงปู่ทวดขนาดหน้าตัก กว้าง ๙ เมตร ๙ นิ้ว
นับตั้งแต่พระราชวชิรากร มาเป็นเจ้าอาวาสวัดมหาธาตุวชิรมงคล เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ได้พิจารณาเห็นว่า เสนาสนะต่าง ๆ ภายในวัดได้ชำรุดทรุดโทรมเป็นจำนวนมาก จึงได้ทำการรื้อถอนอาคารเสนาสนะที่มีอยู่เดิมทั้งหมด ยกเว้นอุโบสถ จำนวน ๑ หลัง ดั้งนั้นอาคารเสนาสนะของวัดมหาธาตุวชิรมงคลในปัจจุบัน ล้วนเป็นอาคารเสนาสนะที่ได้ดำเนินการก่อสร้างขึ้นใหม่ในสมัยพระราชวชิรากรทั้งสิ้น ยกเว้นอุโบสถหลังเก่า
นอกเหนือจากเรื่องการพัฒนาถาวรวัตถุภายในวัดแล้ว พระราชวชิรากร เจ้าอาวาสได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการศึกษาของคณะสงฆ์ จึงได้ทำการก่อสร้างอาคารเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม - บาลีขึ้น เพื่อให้เป็นสถานที่ศึกษาเรียนรู้ ธรรม - บาลี ของพระภิกษุสามเณรของวัดและพระภิกษุสามเณรที่มีความสนใจ ที่จะศึกษา
ความสำคัญของวัด
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ชาวจังหวัดกระบี่ ซึ่งประกอบด้วยคณะสงฆ์ ข้าราชการ ทหาร ตำรวจ พ่อค้า และประชาชน ได้ร่วมกันจัดทำโครงการจัดสร้างพุทธสถานและพระมหาธาตุเจดีย์ เฉลิมพระเกียรติ “๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ” สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ที่ทรงมีพระชนมายุครบ ๕๐ พรรษา ในปี พ.ศ.๒๕๔๙ เพื่อเป็นสถานที่จรรโลงพระพุทธศาสนา โดยเป็นศูนย์รวมสถานที่ศึกษาธรรมของภิกษุสามเณร นักเรียน นักศึกษา และพ่อค้าประชาชน ตลอดจนหน่วยงานข้าราชการต่าง ๆ ใช้เป็นสถานที่ประกอบกิจการทางศาสนาในด้านต่าง ๆ โดยโครงการนี้ได้รับพิจารณาจากคณะกรรมการพิจารณาและประสานงานโครงการเฉลิมพระเกียรติ “๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ” ของมูลนิธิกาญจนบารมี โดยอยู่ในแผนการดำเนินงานโดรงการเฉลิมพระเกียรติ “๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ”ลำดับที่ ๑๓ ใช้งบประมาณในการดำเนินงานประมาณ ๕๐๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท (ห้าร้อยล้านบาทถ้วน) ขณะนี้อยู่ในระหว่างการก่อสร้างและตกแต่งพุทธสถานและพระมหาธาตุเจดีย์
นอกจากนี้แล้ว วัดมหาธาตุวชิรมงคลยังเป็นวัดที่ได้รับพระราชทาน พระบรมราชานุญาติจากสมเด็จพระบรมโอรสิราช ฯ สยามกฎราชกุมาร ดังนี้
๑. ให้อัญเชิญพระนามาภิไธยย่อ “ม.ว.ก.” ขึ้นประดิษฐานที่หน้าบันอุโบสถ
๒.พระพุทธปฎิมาประจำพระชนมวาร ฯ ใช้พระนามว่า “พระพุทธทักษิณชัยมงคล”
๓.เปลี่ยนชื่อวัดจาก “วัดบางโทง” เป็นวัดมหาธาตุวชิรมงคล” ซึ่งสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ได้มีประกาศเปลี่ยนชื่อจาก “วัดบางโทง” เป็น “วัดมหาธาตุ - วชิรมงคล” ตามที่ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาติ เมื่อวันที่ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๔๙
๔.ให้อัญเชิญพระนามาภิไธยย่อ “ม.ว.ก.” ขึ้นประดิษฐานที่หน้าบรรด้านหน้าและด้านหลังพระมหาธาตุเจดีย์ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๙
๕.ให้อัญเชิญพระนามาภิไธยย่อ “ม.ว.ก.” ขึ้นประดิษฐานที่หน้าบรรทั้ง ๔ หน้าของวิหารที่กำลังดำเนินการก่อสร้าง เมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๙
- เป็นวัดที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามบรมราชกุมาร ทรงโปรดเกล้าให้พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณวรีนารีรัตน์ เสด็จแทนพระองค์เป็นประธานประกอบพระราชพิธีทรงวางศิลาฤกษ์มหาธาตุเจดีย์ และทรงเททองหล่อ พระพุทธปฎิมากรประจำพระชนมวาร ฯ ตามโครงการ “๕๐ พรรษามหาวชิราลงกรณ” เมื่อวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๔๘
- เป็นวัดศูนย์กลางในการจัดกิจกรรมเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาของจังหวัดกระบี่
- เป็นวัดศูนย์กลางในการอบรมคุณธรรม จริยธรรม ของจังหวัดกระบี่ มีการจัดอบรมคุณธรรม จริยธรรม ให้กับข้าราชการ นักเรียน นักศึกษา พ่อค้าประชาชน รวมถึงหน่วยงานราชต่าง ๆ
- เป็นวัดที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เป็นวัดที่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางด้านพุทธรรมที่มีชื่อเสียงของจังหวัดกระบี่ เจ้าอาวาสมีวัติปฏิบัติเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ
- เป็นวัดอุทยานการศึกษา เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๘
- เป็นวัดส่งเสริมสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๙
- เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๐
- เป็นวัดที่เป็นสถานที่ประกอบพิธีและจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาของทางราชการที่สำคัญ อาทิเช่น
พ.ศ.๒๕๔๘ เป็นสถานที่จัดพิธีมอบพัด โล่ ย่าม และเกียรติบัตร แก่เจ้าอาวาส วัดพัฒนาตัวอย่างที่มีผลงานดีเด่น วัดพัฒนาตัวอย่าง และอุทยานการศึกษาในวัด ประจำปี ๒๕๔๘
พ.ศ. ๒๕๕๓ เป็นสถานที่จัดพิธีพระราชทานสัญญาบัตร พัดยศฯแก่พระสงฆ์ในเขตปกครองคณะสงฆ์หนใต้ เมื่อวันที่ ๑๔ มกราคม ๒๕๕๓ พ.ศ.๒๕๕๓
พ.ศ.๒๕๕๔ เป็นสถานที่จัดพิธีพระราชทานสัญญาบัตร พัดยศฯแก่พระสงฆ์ในเขตปกครองคณะสงฆ์หนใต้ เมื่อวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๕๕๔
พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นสถานที่จัดอุปสมบทหมู่เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ระหว่างวันที่ ๑ – ๑๒ ธันวาคม ๒๕๕๔
พ.ศ.๒๕๕๕
- เป็นสถานที่จัดประชุมพระสังฆาธิการระดับเจ้าคณะอำเภอ และ พระเลขานุการในเขตปกครองคณะสงฆ์ใต้
- เป็นสถานที่ตรวจข้อสอบนักธรรมชั้นตรี ของคณะสงฆ์ภาค ๑๗
พ.ศ.๒๕๕๖
- เป็นสถานที่จัดประชุมเชิงปฎิบัติการเจ้าสำนักปฎิบัติธรรมประจำจังหวัดในการปกครองคณะสงฆ์หนใต้ ระหว่างวันที่ ๒๓ – ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๖
- เป็นสถานที่จัดอุปสมบทหมู่เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ระหว่าง วันที่ ๑ – ๙ ธันวาคม ๒๕๕๖
- เป็นสถานที่ฝึกอบรมพระภิกษุนวกะ จังหวัดกระบี่ ประจำปี ๒๕๕๖ ระหว่างวันที่ ๓๑ กรกฎาคม – ๕ สิงหาคม ๒๕๕๖ มีพระภิกษุนวกะเข้าร่วมฝึกอบรม ประมาณ ๔๐๐ รูป
๒๕๕๗
- เป็นสถานที่จัดบรรพชาสามเณรเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสทรงมีพระชนพรรษาครบ ๕ รอบ โดยมีนักเรียนจากลุ่มโรงเรียนกาญจนาภิเษกราชวิทยาลัยจำนวน ๓๖๙ คนเข้ารับการบรรพชา ในระหว่างวันที่ ๒๓ – ๒๖ สิงหาคม ๒๕๕๗
๒๕๕๗ - ๒๕๖๐
- เป็นสถานที่ฝึกอบรมพระภิกษุนวกะ จังหวัดกระบี่ ประจำปี พระภิกษุนวกะเข้าร่วมฝึกอบรม ประมาณ ๓๕๐ รูป