การจัดตั้งอุทยานการเรียนรู้ยะลา โดยความร่วมมือของสำนักอุทยานการเรียนรู้ กับเทศบาลนครยะลา ได้เริ่มขึ้นตั้งแต่ปี 2548 โดยมีผู้ทรงคุณวุฒิในท้องถิ่น ภาครัฐ และเอกชน รวมถึงเยาวชนในการคัดเลือกหนังสือ บทเพลง และกิจกรรมต่างๆ รวมทั้งทีมงานซึ่งรับผิดชอบในการให้คำแนะนำ และถ่ายทอดองค์ความรู้ เพื่อจัดตั้งอุทยานการเรียนรู้ยะลา ห้องสมุดมีชีวิตส่วนภูมิภาคโดยคำนึงถึงความต้องการของประชาชน และเยาวชนในพื้นที่เป็นหลัก เพื่อช่วยแบ่งปัน และกระจายโอกาสในการเข้าถึงการอ่าน และการเรียนรู้อย่างมีความสุข
เจตนารมณ์ของการจัดตั้งอุทยานการเรียนรู้ยะลา เป็นการช่วยแบ่งปัน และกระจายโอกาสในการเข้าถึงการอ่าน และการเรียนรู้สำหรับเด็ก และเยาวชนในพื้นที่ 3 จังหวัด อันได้แก่ จังหวัดยะลา ปัตตานี และนราธิวาส นอกจากนั้นยังมีภารกิจสำคัญคือ การดำเนินยุทธศาสตร์ในการเป็นศูนย์กลาง เพื่อการกระจายองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการห้องสมุดมีชีวิต และส่งเสริมการอ่านการเรียนรู้ให้กับหน่วยงานต่างๆ ที่สนใจในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่าง
อุทยานการเรียนรู้ยะลา ได้เปิดทดลองระบบในวันที่ 28 ธันวาคม 2549 และเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2550 โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเปิดอุทยานการเรียนรู้ยะลา ณ ศูนย์เยาวชนเทศบาลนครยะลา สร้างความซาบซึ้งแก่พสกนิกรชาวจังหวัดยะลาเป็นอย่างมาก พระองค์ทรงให้ความสำคัญต่อการสร้างอุทยานการเรียนรู้ยะลา ซึ่งเป็นห้องสมุดมีชีวิต ที่ช่วยสร้างความรู้ ความเข้าใจของคนที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรม
และสิ่งที่น่าภาคภูมิใจอย่างยิ่งสำหรับอุทยานการเรียนรู้ยะลา คือการเป็นหนึ่งในโครงการที่จัดขึ้น เพื่อน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสเฉลิมฉลองที่ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี และยังเป็นอุทยานการเรียนรู้ส่วนภูมิภาค ที่สามารถเปิดให้บริการได้เป็นแห่งแรกของประเทศ
อุทยานการเรียนรู้ยะลา จึงเปรียบเสมือนเครื่องมือสำหรับการเสริมสร้างความเข้าใจ และความสงบสุขของชาวยะลา เพราะสถานที่แห่งนี้จะกลายเป็นพื้นที่เสริมสร้างพลัง และจินตนาการในทางสร้างสรรค์ของเยาวชนให้เท่าทัน กับสภาวะแวดล้อมที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ และจะทำให้เยาวชนที่มาจากหลากหลายพื้นที่ หลากหลายวัฒนธรรมมีโอกาสทำกิจกรรม และปฏิสัมพันธ์กัน ซึ่งเป็นโอกาสที่เยาวชนจะได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกัน ทั้งยังเป็นการจุดประกายส่งเสริมการอ่าน และการเรียนรู้แก่เด็ก เยาวชน และประชาชนให้ทั่วถึง เพื่อกระตุ้นให้มีนิสัยรักการอ่าน รักการศึกษาค้นคว้า และแสวงหาความรู้อย่างสร้างสรรค์ตลอดชีวิต