วัดพระธาตุเบ็งสกัด พระธาตุเบ็งสกัดสร้างตั้งแต่สมัยที่ศูนย์กลางเมืองน่านอยู่ที่เมืองปัว วัดตั้งอยู่บนเนินดิน มีการวางผังให้เจดีย์อยู่ต่อท้ายวิหาร ตัววิหารมีโถงมุขด้านหน้า เจดีย์มีฐานระฆังแปดมุมเหลี่ยมลดหลั่นกันเป็นชั้นๆ ไม่มีลวดลาย เป็นลักษณะเจดีย์ที่นิยมสร้างในเขต จ.พะเยา
ภายในวัดมีศิลปะที่น่าชมคือซุ้มประตูศิลปะล้านช้างที่สวยงาม สะท้อนถึงอิทธิพลของอาณาจักรล้านช้างที่แผ่มาถึงบริเวณนี้
ศาลาจารึกภาษาขอมโบราณระบุว่า ในปี พ.ศ. 1875 พระยาภูคาต้องการสร้างเมืองใหม่ให้บุตรปกครอง จึงให้คนไปแสวงหาพื้นที่จนพบเมืองปัวที่อยู่ทางทิศตะวันตกมีชัยภูมิที่ดี ห่างจากเมืองย่างของพระองค์ 6 กม. จึงทรงสร้างเมืองวรนครอันเป็นเมืองน่านสมัยแรกขึ้น ต่อมาชาวเมืองไปพบลานดินแห่งหนึ่งมีบ่ออยู่ตรงกลาง เมื่อน้ำไม้หย่อนลงไปในบ่อ ไม้จะขาดเป็นท่อน จึงเชื่อว่าในดินมีสิ่งของศักดิ์สิทธิ์ฝังไว้ พระยาภูคาจึงโปรดให้ปั้นก้อนอิฐเพื่อก่อเจดีย์ครอบไว้และชาวเมืองก็ตั้งชื่อว่า "เบ็งสกัด" อันหมายถึงสิ่งมหัศจรรย์ที่เกิดขึ้นจากบ่อดิน