กำแพงประตูม้า 

เมืองเขลางคนคร (เมืองรูปหอยสงข์) ตั้งอยู่ในเขตตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ตามตำนานว่า สร้างขึ้นในปี พ.ศ.1223 วัดความยาวโดยรอบได้ 4,400 เมตร มีประตูเมืองที่สำคัญจำนวน 7 ประตูคือ ประตูม้า ตั้งอยู่ทางทิศเหนือ ประตูผาบ่อง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ประตูท่านางเหลียว ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ประตูต้นผึ้ง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ประตูป่องตั้งอยู่ทางทิศใต้และประตูนกกต ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตก เช่นเดียวกับประตูตาล

เมื่อมีการขยายเมืองขึ้นใหม่ถัดจากเมืองเขลางค์เดิมลงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ได้สร้างประตูเมืองเพิ่มเติมอีก 3 แห่ง คือประตูเชียงใหม่ ประตูนาสร้อยและประตูปลายนา เมืองเขลางค์ในสมัยที่สองนี้มีพื้นที่ประมาณ 180 ไร่ วัดความยาวโดยรอบได้ 1,100 เมตร